Als je overlijdt en er is geen testament, dan wordt jouw erfenis verdeeld volgens de wettelijke verdeling. Daar kunnen ingrijpende haken en ogen aan zitten. Als je samenwoont zonder contract, bijvoorbeeld. Maar ook als je een samengesteld gezin hebt. Wij hebben wat belangrijke weetjes op een rij gezet.
De wettelijke verdeling betekent dat de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner de erfenis krijgt. Kinderen krijgen hun erfdeel niet meteen. Ze hebben na het overlijden van één van hun ouders wel een vordering in geld op de andere ouder. Maar dit bedrag is pas opeisbaar als beide ouders zijn overleden.
Naaste familie
Is er geen echtgenoot of geregistreerde partner en zijn er geen kinderen, dan gaat de erfenis naar naaste familieleden zoals (groot)ouders, broers en zussen. Zijn die er niet, dan worden ooms, tantes, neven en nichten erfgenaam. Als je samenwoont zonder dat je iets hebt vastgelegd, erft jouw partner dus helemaal niets! Dit kun je voorkomen door bijvoorbeeld een testament te laten maken.
Samengesteld gezin
Hetzelfde risico lopen samengestelde gezinnen waarvan de partners hun wensen niet hebben vastgelegd. Daar is de situatie vaak nog ingewikkelder, omdat de kinderen soms van de ene, soms van de andere en soms van allebei de partners zijn.
Erfbelasting
De fiscus heft in principe belasting over de erfenis. Wel zijn er vrijstellingen. Voor echtgenoten of geregistreerde partners is die vrijstelling best hoog: € 671.910 in 2021. Laat jouw partner meer aan je na? Dan moet je, afhankelijk van het bedrag, 10% of 20% over het meerdere betalen.
Voor (klein)kinderen is de vrijstelling met € 21.282 al een stuk lager en voor overige erfgenamen bedraagt ze slechts € 2.244. Een overzicht van de vrijstellingen vind je hier. De hoogte van de erfbelasting kun je hier berekenen.
Erfenis aanvaarden of niet?
Als erfgenaam erf je niet alleen de bezittingen, maar ook de schulden van de overledene. Als je zeker weet dat die (aanzienlijk) minder zijn dan de bezittingen, kun je met een gerust hart ‘zuiver aanvaarden’, zoals dat heet. Andersom is het vaak verstandiger om van de erfenis af te zien (‘verwerpen’).
Wat je altijd kunt doen, is zogenaamd beneficiair aanvaarden. Je accepteert de nalatenschap dan onder voorbehoud. Zodra er duidelijkheid is over de hoogte ervan, maak je een definitieve keuze. Als je voor deze vorm kiest, moet je wel een verklaring afleggen bij de rechtbank. Meer hierover lees je op deze website.
Onterven
Soms gebeurt het dat de overledene zijn erfgenamen heeft onterft. Toch betekent dit niet altijd dat ze helemaal niets krijgen. Zo hebben kinderen altijd recht op hun zogenoemde ‘legitieme portie’. Die moet na het overlijden precies worden berekend, maar bedraagt vaak ongeveer de helft van wat ze volgens de wettelijke verdeling zouden krijgen. Meer hierover lees je bij de Rijksoverheid.
Testament
In bijna alle gevallen is het verstandig om een testament te laten opmaken. Daarin kun je precies beschrijven wat je wilt dat er gebeurt met jouw nalatenschap. Voor een testament moet je bij je notaris zijn. Heb je die nog niet? Als Erkend Financieel Adviseur hebben wij een breed netwerk van professionals en verwijzen we je graag door. Neem dus gerust even contact op om te horen wat wij voor je kunnen betekenen.